De Raad van State heeft in haar uitspraak van 21 december het bestemmingsplan vernietigd. In de uitspraak van de Raad van State staat als overweging:

“Stichting Natuur- en Milieugroep Vught voerde bij de Afdeling bestuursrechtspraak aan dat het Natura 2000-gebied ‘Loonse en Drunense Duinen en Leemkuilen’ schade zou oplopen door de stikstofuitstoot van zowel de aanleg als het gebruik van de gereconstrueerde N65. De Afdeling (red: RvS) bestuursrechtspraak geeft de stichting daarin gelijk. Voor een plan mag alleen toestemming worden gegeven als uit onderzoek blijkt dat zeker is dat beschermde natuurgebieden daardoor geen schade oplopen.”

Naast het probleem over stikstof heeft de RvS nog een aantal andere onderwerpen laten meewegen bij haar besluit. Die hadden betrekking op verkeersituatie Boslaan, groencompensatie, trillingshinder en bereikbaarheid tankstation Helvoirt.

VughtParticipeert is tevreden over dit resultaat, mede omdat het laat zien dat in ons land de bestuurlijke besluitvorming en beroepsprocedures hierop functioneren. 

Overigens moet hierbij wel worden vastgesteld dat het van meet af aan een ongelijke strijd was, waarbij inwoners en belangenorganisaties tegenover een leger aan experts en juristen met vrijwel onbeperkt budget stonden. Dankzij de enorme inzet en financiële bijdragen van inwoners konden de inhoudelijke tekortkomingen van dit plan bij de RvS naar voren worden gebracht, leidend tot deze terechte vernietiging van het besluit van de gemeente.

Wat hieraan vooraf ging

In 2020 heeft de gemeenteraad van Vught het bestemmingsplan voor de reconstructie van de N65 goedgekeurd. Onderdeel van dit plan was de toekomstige A65 halfverdiept door de bebouwde kom te leiden.

Volgens VughtParticipeert bood deze reconstructie geen oplossing voor de gestelde doelen: betere doorstroming op de N65, een grotere verkeersveiligheid, minder verkeersgeluid en luchtvervuiling, verbinding tussen Vught Noord en Vught Zuid en een duurzame oplossing. Sterker nog, er was alle reden aan te nemen dat op diverse fronten er sprake zal zijn van een achteruitgang, vooral wat de betreft de leefbaarheid in Vught.

Al in een vroeg stadium was vastgesteld dat de maatschappelijke kosten-baten verhouding van deze reconstructie negatief was. Mede om die reden heeft VughtParticipeert een aantal beroepspartijen ondersteund bij het uitwerken van hun beroepschriften en hun toelichting voor de Raad van State.

Een duurzaam alternatief in de vorm van een tunnel, uitsluitend voor doorgaand verkeer, was niet meegenomen in het onderzoek van de gemeente, en een verzoek daartoe is door het gemeentebestuur afgewezen. 

Wat betekent dit voor de N65 en VughtParticipeert?

Met het vernietigen van deze reconstructie zijn de problemen rondom de N65 niet opgelost en blijft de noodzaak voor het behalen van de gestelde doelen bestaan. Er is slechts voorkomen dat het beschikbare budget zou worden gebruikt voor een niet effectieve oplossing en een halfverdiepte “verkeersgoot” een sta-in-de-weg zou zijn voor iedere toekomstige poging tot verbetering.

Wel is hiermee ruimte gemaakt voor beter onderzoek naar alternatieven die aan de gestelde doelen beantwoorden en een duurzame oplossing bieden voor verkeer en leefbaarheid.

VughtParticipeert is zich bewust van haar verantwoordelijkheid om te komen tot een duurzame oplossing. Wij willen samenwerken met gemeente, provincie en Rijkswaterstaat en waken voor transparantie, participatie en zuivere besluitvorming.

Meer dan 10 jaar geleden startte in Vught het programma van ‘Knelpunt naar Knooppunt’, met een visie om alle niet-lokale verkeer, zoals de N65 en het spoor, onder de grond te krijgen. Hiermee zou een einde komen aan de vierendeling van ons dorp.

Inmiddels ligt er een tracébesluit voor het spoor en een bestemmingsplan voor de reconstructie van de N65. De plannen zoals deze er nu liggen zijn er niet voor de bewoners van Vught, maar om van de N65 een snelweg (A65) te maken en van het spoor een hoofdverbinding voor het goederenvervoer. Daarmee wordt de vierendeling onherstelbaar.

Om de ergste gevolgen voor Vught te kunnen beperken heeft de gemeente een paar aanpassingen op deze plannen geclaimd. Daarvoor mag Vught een financiële bijdrage leveren ter grootte van ongeveer 1x onze gehele jaarbegroting. En wat krijgen wij er voor terug: een halfverdiepte verkeersgoot met enkele gevaarlijke oversteek-ovondes, een paar verdiepte spoorwegovergangen en een bouwput van minimaal 7 jaar. 

Tijdens de zittingen van de Raad van State hebben vele inwoners en bedrijven ernstige bezwaren ingebracht, veelal onderbouwd met rapporten van deskundigen die door particulieren zijn betaald. Deze inwoners moesten optornen tegen een bataljon van 10 juristen, deskundigen en adviseurs, klaar om hen af te schieten met voor hen oncontroleerbare rapporten en juridische valkuilen.

Inmiddels zit een belangrijk deel van de gemeenteraad heimelijk te wachten op een afwijzing van het bestemmingsplan, het koekoeksei dat door het vorige gemeentebestuur in het nest is achtergelaten. Ook op provinciaal en nationaal niveau klinken geluiden dat men wellicht toch liever van dit plan afziet. De reconstructie van de N65 is o.a. een onnodige slokop van het stikstofbudget.

Daarnaast is afschieten van de reconstructie van de N65 een aantrekkelijke kans om de actuele budgettaire zorgen van het kabinet met €183 miljoen te verminderen. De Maatschappelijk Kosten Baten Analyse laat al sinds 2016 zien dat dit project veel minder oplevert dan het kost, zeker wat betreft de leefbaarheid voor de eigen inwoners.

Hoe is het toch gekomen dat een project, oorspronkelijk gestart vanuit de gemeente Vught om niet gevierendeeld te worden, inmiddels door de Provincie en Rijkswaterstaat tegen alle maatschappelijke logica wordt doorgezet?

Heeft er dan niemand de moed te zeggen dat dit project ons allen niet verder helpt, dat een plan met een fors negatieve kosten-baten-verhouding direct gestopt moet worden, omdat wij van het niet uitvoeren allemaal beter worden?

Laat ons wat meer tijd nemen om ons te bezinnen op de beste manier om vierdeling te voorkomen, de verkeersveiligheid sterk te verbeteren, luchtvervuiling en verkeersgeluid aantoonbaar te verminderen en een werkelijk duurzame oplossing te realiseren.

Vele beroepspartijen hebben zich vorige week tijdens de zitting van de Raad maximaal ingespannen om duidelijk te maken dat dit plan moet worden vernietigd. Helaas is vernietiging voor de gehele samenleving de beste optie.

Tijdens de gemeenteraadsvergadering op 16 december jl. besloot een groot deel van de gemeenteraad geen MER onderzoek naar het N65 plan te laten doen. Alleen SP bleef consequent in haar afwijzing van het huidige plan voor de reconstructie.

Waar sommige partijen zich in het verleden uitspraken tegen de reconstructie, verschuilden zij zich nu achter de Raad van State die voor hen in april 2022 een juiste keuze zou moeten gaan maken, mogelijk zelfs om het huidige plan te laten stranden.

Opnieuw blijkt hoe moeilijk het is als kleine gemeente om dit soort grote projecten uit te voeren. Al jaren voeren de Provincie en Rijkswaterstaat de feitelijke regie over dit project, terwijl de gemeente mag tekenen bij het kruisje en vooral ‘mag’ meebetalen.

Meebetalen om een probleem voor de Provincie en Rijkswaterstaat (doorstroming op de N65) op te lossen en vervolgens in het dorp te worden opgescheept met meer verkeer, meer geluidsoverlast, meer luchtvervuiling en meer verkeersonveiligheid. En daarvoor €23 miljoen bijbetalen, alleen maar om de schijn op te houden dat dit plan voor Vught ‘goed’ zou zijn.

Het is overduidelijk dat de gemeente zich aan dit project heeft vertild. Hier zien wij de beperkingen van ons lokale bestuursmodel. Grote infrastructuurprojecten zijn te complex om te laten besluiten door gemeenteraadsleden die dit, naast hun vaste baan en met alle goede bedoelingen, erbij moeten doen. Daarbij moeten zij steeds vaker vertrouwen op adviezen van externe specialisten, die niet zelden dat opschrijven wat de feitelijke opdrachtgever bevestigd wil zien.

Ook zien wij hoe beperkt de wens van de bevolking via verkiezingen zijn weg vindt naar gewenste ontwikkelingen en besluiten. En dat leidt tot bedrijfsongevallen, zoals wij recentelijk konden zien in Zeewolde, waar een grote internationale organisatie structureel ongunstige besluiten kan beïnvloeden.

Is er dan geen uitweg, kunnen wij dit niet anders en beter doen? Jazeker, de oplossing heet participatie, transparantie en zuivere besluitvorming. Dit zijn de 3 pijlers waarop VughtParticipeert is gebaseerd.

Als de besluitvorming rond de N65 transparant was geweest, had het MKBA rapport N65  (Maatschappelijke Kosten Baten Analyse) op tafel gelegen en had de gemeenteraad geweten wat het advies was: niet doen.

Dan had ook de gemeenteraad niet moeten besluiten over de VKA+ variant zonder de verkeersanalyses. Die kwamen 2 weken later en bleken voor sommige delen van Vught dramatisch.

Ook had de gemeenteraad bij de beslissing voor het bestemmingsplan niet een gemanipuleerde tunnelcalculatie van €412 miljoen op tafel gehad, maar een van €136 miljoen, prima passend binnen een totaalbudget van €183 miljoen.

En tenslotte had de gemeenteraad vorige week een MER rapport ter beschikking gehad dat mogelijk zou bevestigen wat inmiddels in diverse onafhankelijke rapporten is aangegeven: dat de verkeersaantallen niet correct zijn, dat de verkeersveiligheid in het dorp ernstig in het geding is, dat de stikstofberekeningen opnieuw niet kloppen etc..

Als de gemeenteraad serieus was geweest over participatie dan waren niet de ruim 100 bezwaren van bewoners van tafel geveegd, dan hadden zij daar serieus naar gekeken en waren waarschijnlijk het ontwerp en de planning aangepast.

En als de gemeenteraad een zuivere besluitvorming wenst, dan wordt aan haar niet telkens informatie onthouden, respectievelijk wordt zij niet met foutieve rapporten van experts op het verkeerde been gezet.

VughtParticipeert staat met deze 3 kernwaarden voor een 21e eeuwse bestuurscultuur en wil daaraan graag haar bijdrage leveren. Bijdragen door de enorme expertise, ervaring en energie onder de inwoners te mobiliseren om samen met de gemeente te komen tot betere plannen en zuivere besluiten.

De Raad van State (RvS) heeft uitspraak gedaan over de voorlopige voorzieningen en is daarbij een stuk verder gegaan door op diverse bezwaren inhoudelijk te reageren. Weliswaar zijn de verzoeken afgewezen, maar de RvS heeft de gemeente en provincie een stevige lijst aan huiswerkopdrachten meegegeven. 

Op diverse onderdelen heeft de RvS vastgesteld dat het ontwerp en de onderliggende rapporten onvoldoende zijn. Overigens zijn hierbij nog niet alle onderwerpen besproken, diverse bezwaren waren te groot om nu voldoende te kunnen overzien. Hiermee heeft de RvS meer gedaan dan alleen maar te besluiten over de voorlopige voorziening, maar heeft zij alvast een schot voor de boeg gegeven voor de definitieve zitting, eind dit jaar.

Gemeente belooft niet te zullen beginnen

In een uitgebreide zitting op 2 maart heeft de Raad van State (RvS) zich inhoudelijk gebogen over de verschillende bezwaren die tegen het huidige N65 reconstructieplan zijn ingebracht.

Een week voor de zitting heeft de gemeente te kennen gegeven dat er ‘geen schop de grond in gaat’ voor begin 2022. Ter zitting vroeg en kreeg de rechter de bevestiging van de gemeente te wachten tot ná de definitieve uitspraak van de RvS. Daarmee had deze zitting heel kort kunnen zijn, want het spoedeisende belang kwam door deze belofte van de gemeente te vervallen.

Desondanks een diepgaande analyse

De rechter bleek de beroepschriften intensief te hebben bestudeerd en nam tijdens de zitting voldoende tijd om de verschillende partijen nader te bevragen en een goed beeld van de situatie te krijgen. Dat bleek ook uit de uitspraak die de rechter deze week deed. De gemeente heeft over diverse punten te horen gekregen dat de plannen onvoldoende uitgewerkt zijn, de rapportages onvolledig en deels onbruikbaar en voorstellen, zoals die voor de Helvoirtseweg, niet realistisch zijn. Hiermee heeft de gemeente een behoorlijk pak concreet huiswerk meegekregen.

Overigens betrof de uitspraak uitsluitend onderdelen zoals die zijn aangedragen door de aanwezige partijen. Zo had bijvoorbeeld de Stichting Natuur en Milieu Vught geen voorziening aangevraagd, maar het huiswerk wat betreft de foutieve en misleidende stikstof-calculatie was al voor de zitting als processtuk toegevoegd en zal tijdens de bodemprocedure behandeld worden

Zo heeft de rechter ook een paar andere grote problemen, zoals de fijnstof-problematiek maar ook het negeren van levensvatbare alternatieven zoals een tunnel, doorgeschoven naar de einduitspraak. Tijdens deze finale zitting zal ook op deze belangrijke punten door de gemeente nog het nodige moeten worden uitgelegd.

Opmaat voor eindoordeel

VughtParticipeert is tevreden dat de RvS goed heeft willen luisteren naar de zorgen en bezwaren van omwonenden en bedrijven. Dat sterkt het vertrouwen dat ook tijdens de uiteindelijke zitting de nodige aandacht zal worden besteed aan de tekortschietende kwaliteit van het plan en het onvoldoende naleven van wet- en regelgeving voor wat betreft zorgvuldige besluitvorming, leefbaarheid en duurzaamheid.

VughtParticipeert en haar partners zullen daarbij zeker aandacht vragen voor het ontbreken van een noodzakelijk MER-onderzoek, een nieuwe Maatschappelijke Kosten/Baten analyse en het niet nakomen van de plichten uit de Code Participatie, verplicht voor alle grote (MIRT) projecten.

Spagaat voor de gemeente

De komende maanden zullen verschillende partijen goed in de gaten houden dat er geen onomkeerbare zaken ter hand worden genomen. Zo nodig zal opnieuw een voorlopige voorziening worden aangevraagd om werkzaamheden stil te leggen, mocht dat toch het geval blijken. Waarbij inmiddels moet worden vastgesteld dat dit zo zijn beperkingen heeft. De verbreding en verharding van de Jagersboschlaan kon hiermee niet worden voorkomen. Overigens loopt over de openstelling van de Jagersboschlaan voor doorgaand gemotoriseerd verkeer parallel nog een beroepsprocedure bij de RvS.

Tevens hebben diverse partijen aangekondigd aanvullende informatie en onderzoeksresultaten aan de RvS te zullen aanbieden. Zo lopen er nog onderzoeken naar de verkeersveiligheid van de geplande ovondes en een tweede WOB-verzoek om meer details boven tafel te krijgen over de misleidende tunnelcalculatie. Ook zal aandacht worden gevraagd voor de veiligheidsrisico’s van de oprit bij de Vijverboslaan en het verzuim de verplichte Code Participatie te hanteren.

Al met al veel huiswerk. Een bestuurlijke spagaat voor de gemeente dreigt bovendien omdat de gemeente met deze uitspraak al min of meer gedwongen wordt het plan aan te passen terwijl zij zich naar de provincie contractueel heeft verplicht niets meer te zullen veranderen. Daarmee heeft de oude coalitie een groot hoofdpijndossier voor de nieuwe coalitie achtergelaten.

Wij houden u op de hoogte.

VughtParticipeert doet hierbij een dringende oproep aan bestuurders en politici om hun verantwoordelijkheid te nemen voor leefbaarheid, zuivere besluitvorming, duurzame infrastructuurontwikkeling en naleven van bestaande wetgeving. Terwijl gemeentelijke politici achterover leunen omdat de Raad van State nu het Salomonsoordeel mag vellen over de kwalijke plannen voor de reconstructie van de N65, vechten wij tegen deze bestuurlijke dwaling.

Leefbaarheid nog verder in gevaar

Het plan voor de reconstructie van de N65 in de gemeente Vught gaat tenminste €180 miljoen kosten en verslechtert de leefbaarheid voor wat betreft luchtkwaliteit, geluidshinder en verkeersveiligheid. In plaats van een oplossing te bieden voor de toch al problematische leefbaarheidssituatie, wordt deze slechter. Van de 6 beoogde doelen van het project worden er 5 niet bereikt. 

Door de inwoners is een beter alternatief voorgesteld in de vorm van een tunnel voor doorgaand verkeer, de Lunettentunnel . De haalbaarheid hiervan, ook budgettair, is aangetoond. De reconstructie N65 kan wel degelijk worden uitgevoerd met verbetering van de leefbaarheid, bestuurders moeten alleen even hun oogkleppen willen afzetten (zie bijgaande vergelijking).

Onzuivere besluitvorming

De besluitvorming op gemeentelijk niveau laat zien dat diverse keren informatie voor de gemeenteraadsleden en inwoners is achtergehouden en dat misleidende informatie moedwillig is toegevoegd. Een poging van inwoners in de vorm van een burgerinitiatief om een qua leefbaarheid veel betere reconstructie in de vorm van een tunnel voor doorgaand verkeer nader te onderzoeken, werd gefrustreerd. Hierdoor zijn niet alle relevante mogelijkheden onderzocht en moet worden vastgesteld dat onvoldoende rekening is gehouden met de belangen van alle inwoners.

Geen duurzaam infrastructuurproject

In tegenstelling tot de doelstelling van de reconstructie levert dit plan geen duurzame oplossing, niet voor de leefbaarheid van de inwoners van Vught maar ook niet voor Provincie en RWS, die voor eeuwig met een flessenhals ter hoogte van Vught moeten leren leven. En dat terwijl duurzaamheid een van de doelstellingen was.

Niet naleven van bestaande wetgeving

Europese en Nederlandse wetgeving over fijnstof worden willens en wetens genegeerd. Dit geldt niet alleen bij de reconstructie van de N65, maar is een staande praktijk bij RWS. Hiermee begint deze misstand een bestuurlijke dwaling te worden vergelijkbaar met de stikstof en kinderopvangtoeslag affaires. Ook hier hebben instanties lange tijd consequent wetgeving omzeild, gesanctioneerd door instanties die namens de burger zouden moeten waken voor de correcte naleving van de wetten.

Conclusie

Waar de burger moet kunnen rekenen op bestuur en politici die de belangen van de bevolking primair stellen, hebben wij hier te maken met verantwoordelijken die gedogen dat zinloze investeringen worden gedaan, onzuivere besluitvorming plaatsvindt en de wet met voeten wordt getreden. 

Al deze zaken zijn pijnlijk nauwkeurig gedocumenteerd en aan de Raad van State voorgelegd. Op hun oordeel zouden wij kunnen wachten. Het is nu aan u als bestuurder, politicus en rechter om uw bestuurlijke verantwoordelijk te nemen en niet langer weg te kijken en te gedogen en zo mogelijk nog voor de zitting van de RvS aan de noodrem te trekken. Voor details over het gedoogde overtreden van de fijnstof wetgeving, onzuivere besluitvorming en alternatief in de vorm van een tunnel, verwijzen wij naar de bijlage en onze website.

Het is voor bestuurders en politici veel geloofwaardiger en duurzamer om moed te tonen, ook 5 minuten voor 12, een ontspoorde besluitvorming te heroverwegen en deze bestuurlijke dwaling te stoppen. De toekomst zal uw moed belonen want eerlijk duurt het langst.

Vereniging VughtParticipeert

Onze vereniging zet zich in voor transparantie, participatie en zuivere besluitvorming. Bij de ‘Reconstructie N65’ zijn wat betreft deze aspecten diverse problemen geïdentificeerd en gepubliceerd. In het bijzonder over schone lucht en fijnstof wordt veel beloofd, worden vele onwaarheden gesproken en diverse wetten overtreden. 

VughtParticipeert heeft deze oproep geschreven om inwoners van de gemeente Vught bewust te maken van de plannen die gemeente, provincie en RWS hebben en de gevolgen voor de leefbaarheid. Tevens is deze dringende oproep gericht op regionale en nationale bestuurders en politici zodat zij zich realiseren welke verantwoordelijkheid zij dragen bij het gedogen of bestrijden van deze manier van besturen. 

Deze oproep is verstuurd aan gemeentelijke, provinciale en nationale bestuurders en politici.